Barszcz Sosnowskiego

Barszcz Sosnowskiego zwany również pod nazwą barszcz Kaukaski jest problemem dla mieszkańców polskich wsi i miast. Roślina ta rozrasta się w niebywałym tempie, a jej zwalczanie bywa długotrwałe. Barszcz Sosnowskiego jest rośliną niezwykle kłopotliwą, która w sposób inwazyjny zajmuje tereny, na których się rozwija. W środowisku naturalnym barszcz Sosnowskiego mierzy około 1,5 metra wzwyż. Polska jest idealnym środowiskiem do wzrostu   i rozwoju rośliny które sięgają nawet 3,5 metra. Na szczęście nie jest trudno rozpoznać tę roślinę. Ma ona charakterystyczny wygląd: na pierwszy rzut oka przypomina przerośnięty koper. Jego łodyga jest gruba, niżej pokryta jest plamami o barwie purpurowej, natomiast wyżej jest ona zielona. Blaszka liściowa ma zaokrąglone krótkie ząbki. Kwiaty tej rośliny rosną w gęstych i sporych baldach, mierzących do 50 cm. Styczność z tą rośliną przynosi fatalne skutki nie tylko dla człowieka, ale i wszystkich zwierząt domowych. Leczenie oparzeń nie jest proste. Należy pamiętać, że roślina ta jest bardzo niebezpieczna i nie można bagatelizować jej toksyczności. Diagnoza oparzenia jest w pierwszym momencie trudna, ponieważ wyraźne oznaki poparzenia nie występują od razu. Skutki poparzenia barszczem Sosnowskiego to poważne poparzenia i rany, które utrzymują się na ciele długimi tygodniami, a ślady po nich widoczne mogą być nawet po kilku miesiącach.

Jak się ustrzec przed poparzeniem

•  Nie dotykać i nie chwytać roślin przy użyciu gołych rąk.
•  Nie pozwalać dzieciom na zabawę nieopodal barszczu Sosnowskiego, ze względu na rozmiar rośliny i puste łodygi może się ona wydawać dla dzieci szczególnie atrakcyjna.
• W upalne dni unikać zbliżania się do rośliny, ze względu na lotne olejki eteryczne emitowane do otocznia, które mogą osadzać się na skórze.

Objawy:

• Na skutek kontaktu skóry z rośliną obserwuje się objawy podobne do poparzenia termicznego.
• Następnie – zależnie od nasilenia poparzenia – mogą pojawić się pęcherze z surowiczym płynem, a nawet głębokie rany.
• Objawy występują po kilkunastu minutach od kontaktu z rośliną – największe natężenie następuje w ciągu 30 minut do 2 godzin.
• Objawy mogą nasilać się w ciągu 24 godzin.

Pierwsza pomoc przy poparzeniu

• Jeżeli miał miejsce kontakt z rośliną, ale nie wystąpiły jeszcze objawy poparzenia należy obmyć skórę dużą ilością letniej wody z mydłem.
• W każdym przypadku – niezależnie od stopnia nasilenia objawów – należy unikać ekspozycji na światło słoneczne (nawet w przypadku braku objawów przynajmniej przez 48 godzin).
• W przypadku wystąpienia objawów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.
• Podczas oczekiwania na kontakt z lekarzem można podać preparat zawierający wapń, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej u osób uczulonych na barszcz Sosnowskiego.
• Jeżeli pojawiły się pęcherze surowicze, ale nie doszło do ich rozerwania, można zastosować miejscowo maści (kremy) kortykosteriodowe.
• W przypadku kontaktu oczu z rośliną należy je przemyć dokładnie wodą i chronić przed światłem.

Toksyczność barszczu i mechanizm wywoływania poparzenia

We wszystkich częściach rośliny występuje olejek eteryczny, zawierający m. in. furanokumaryny – chronią roślinę przed owadami i patogenami, stanowiąc jednocześnie zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia ludzi. Związki te mają wysokie powinowactwo do DNA – mają łatwość łączenia się z DNA komórek skóry powodując ich obumieranie. Na intensywność reakcji ma wpływ ilość ojejku eterycznego, który miał kontakt ze skórą, intensywność ekspozycji na światło (promienie ultrafioletowe przyspieszają i nasilają proces łączenia się furanokumaryn z DNA) oraz wrażliwość osobnicza. Furanokumaryny są emitowane do otoczenia, toteż mogą osadzać się na skórze, nie tylko w bezpośrednim kontakcie z rośliną, ale także poprzez powietrze, co ma miejsce szczególnie w upalne, wilgotne dni. Wdychanie olejków eterycznych może powodować bóle i zawroty głowy oraz nudności.